Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều gánh nặng về vấn đề sức khỏe sinh sản khi việc chẩn đoán trước sinh còn nhiều hạn chế và tình trạng tỷ lệ các cặp vợ chồng vô sinh xu hướng tăng, trong khi đó tỷ lệ nạo phá thai tuổi vị thành niên tại Việt Nam được đánh giá đứng ở mức cao nhất Đông Nam Á và đứng thứ 5 trên thế giới.

Đáng lưu ý, hiện nay thực trạng phá thai to ở vị thành niên đang trở nên phổ biến, chiếm hơn 10% trong tổng số ca phá thai và tập trung chủ yếu ở học sinh, sinh viên.

Các vấn đề “nóng” trên đã được các chuyên gia về sức khỏe sinh sản đề cập sôi nổi trong Hội nghị sản phụ khoa Việt-Pháp do Bộ Y tế khai mạc sáng 13/5 tại Hà Nội.

Nguy cơ vô sinh cao

Tại hội thảo, báo cáo khoa học về khảo sát tình hình phá thai to ở trẻ vị thành niên tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương đã thu hút được sự quan tâm của khá nhiều chuyên gia, bởi nó gióng lên hồi chuông báo động về vấn đề vô sinh ở thế hệ trẻ Việt Nam.

Thống kê trong những năm gần đây của Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho thấy, tỷ lệ nạo phá thai vị thành niên tại Việt Nam không ngừng gia tăng.

Theo sơ liệu tổng hợp chưa đầy đủ của Hội kế hoạch hóa gia đình Việt Nam, mỗi năm cả nước có khoảng 1,2 triệu đến 1,6 triệu ca nạo phá thai; trong đó 20% là ở lứa tuổi vị thành niên và khoảng 15% đến 20% số ca nạo phá thai là của thanh niên chưa lập gia đình, số thanh niên có quan hệ tình dục trước hôn nhân tăng.

Bác sỹ Nguyễn Thị Bích Vân – Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho biết, hiện nay thực trạng phá thai to ở vị thành niên chiếm tỷ lệ khá cao, hơn 10% trong tổng số ca phá thai. Một vấn đề đáng lưu tâm là tỷ lệ phá thai trên 18 tuần trong nghiên cứu trên chiếm tới gần 84%. Các trường hợp phá thai to trên gặp nhiều nhất ở đối tượng học sinh, sinh viên.

Bà Vân dẫn chứng, điều đáng lo ngại hiện nay là phần lớn vị thành niên hiểu biết về nguy cơ có thai khi quan hệ tình dục nhưng có tới hơn 83% các em không sử dụng biện pháp tránh thai. Với tâm lý lo sợ và che giấu nên trẻ vị thành niên thường quyết định bỏ thai muộn khi tuổi thai đã trên 18 tuần tuổi.

“Vì thai quá to, nên việc gây bỏ thai bằng phương pháp nội khoa cho kết quả thành công. Tuy nhiên điều đó lại gây ra những hậu quả đáng tiếc cho thế hệ trẻ khi có tới hơn 87% trường hợp phải nạo buồng tử cung sau khi phá thai do rau không bong, sót rau, sót màng… Việc can thiệp nạo buồng tử cung có nguy cơ gây sang chấn đường sinh dục, gây đau và nguy cơ viêm nhiễm có thể dẫn tới vô sinh thứ phát,” bác sỹ Vân phân tích.

Các chuyên gia cho rằng thực tế này phản ánh tình trạng nhiều bạn trẻ thiếu kiến thức cơ bản về tình dục, sức khỏe sinh sản dẫn đến những hệ lụy khôn lường về tâm lý, thể chất và dẫn đến nguy cơ vô sinh.

Nhiều hạn chế chẩn đoán sinh

Cũng tại hội nghị, đánh giá về thực trạng sản khoa Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến Tiến cho hay, công tác chẩn đoán trước sinh hiện nay được các đội ngũ y bác sỹ làm khá tốt thông qua việc siêu âm, tuy nhiên trong chẩn đoán đôi khi còn nhiều hạn chế.

Chẳng hạn như việc chẩn đoán, phát hiện những trường hợp thai nhi dị dạng vẫn còn những nhầm lẫn đáng tiếc. Hay việc ngay cả những bất thường về thai nhi do Rubella, do nhiễm khuẩn vẫn còn tình trạng có một số nhà khoa học và bác sỹ sản khoa vẫn còn những sau lầm như việc cho rằng người mẹ nhiễm khuẩn Rubella sau khi có thai 13 tuần sẽ không ảnh hưởng đến thai nhi.

Thứ trưởng Tiến nhấn mạnh, công tác chăm sóc sức khỏe sinh sản không chỉ còn những hạn chế về mặt chuyên môn của đội ngũ y bác sỹ mà rất nhiều người dân cũng đang thiếu kiến thức về vấn đề này.

Ông Tiến dẫn chứng, theo kết quả nghiên cứu của các bác sỹ Bệnh viện Phụ sản Trung ương, thì nhiều phụ nữ không biết vấn đề hiếm muộn phổ biến như thế nào. Theo kết quả nghiên cứu, có 48% phụ nữ được hỏi không biết rằng phụ nữ ở tuổi 40 ít có cơ hội có thai hơn ở tuổi 30, 75% số người được hỏi không biết béo phì có thể làm giảm khả năng sinh sản, hơn 50% không biết rằng các cặp vợ chồng được xem là vô sinh nếu họ không có thai sau 1 năm cố gắng.

"Thực tế cho thấy, có rất nhiều cặp vợ chồng ở Việt Nam 'trong bóng tối' nhưng vẫn duy trì tình trạng lạc quan nói chung và không tìm kiếm việc điều trị nhằm cải thiện những cơ hội có thai," ông Tiến khẳng định.

Vì vậy, Thứ trưởng Tiến nhận định, thời gian tới, các tổ chức về dân số và kế hoạch hóa gia đình cần có những hành động cần thiết và có những biện pháp để giúp các cặp vợ chồng có những hiểu biết về tình trạng và những nguyên nhân gây vô sinh. Bên cạnh đó, nam giới cũng cần cập nhật, tìm hiểu những thông tin xung quanh vấn đề sinh sản nam giới.

Bàn về giải pháp làm giảm tình trạng vô sinh ở giới trẻ, các chuyên gia của Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho rằng, để khắc phục tình trạng nạo phá thai nói chung hay phá thai đã to ở các bạn trẻ thì sự quan tâm của gia đình rất có ý nghĩa. Bởi những bậc cha mẹ cần sẻ chia, cung cấp những thông tin về sức khỏe tình dục, sức khỏe sinh sản an toàn cho vị thành niên, thanh niên, tránh để trẻ vị thành niên tự "mò mẫm" lựa chọn những cách phá thai không an toàn.

Đặc biệt, các trường học cần tăng cường giáo dục kỹ năng sống, cung cấp thông tin cụ thể về những vấn đề của tuổi mới lớn như tình yêu, tình dục, kế hoạch hóa gia đình, hôn nhân… Từ đó các bạn trẻ được trang bị một phông nền kiến thức, hiểu đầy đủ về sức khỏe sinh sản nhằm giảm bớt những nguy cơ dẫn đến hậu quả vô cùng đáng tiếc gây ra vô sinh ở thế hệ trẻ Việt Nam./.

Hội nghị sản phụ khoa Việt- Pháp diễn ra trong ba ngày (từ 13-15/3) với 46 báo cáo tham luận của các chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực sản phụ khoa, chẩn đoán trước sinh, hỗ trợ sinh sản… của Việt Nam và Pháp.

Đây là dịp để các nhà khoa học Việt Nam và Pháp chia sẻ kinh về vấn đề sản phụ khoa và sơ sinh thường gặp tại Việt Nam đồng thời đưa ra những giải pháp để khắc phục những vấn đề “nóng” của chuyên ngành sản khoa.

Thùy Giang (Vietnam+)