Bố mẹ nào cũng hết mực yêu thương con cái, đó là điều tất nhiên, nhưng không phải ai cũng có đủ kinh nghiệm, cũng được thường xuyên cập nhật kiến thức về chăm sóc và nuôi dạy trẻ con, và cũng đủ thời gian để làm theo tất cả những lời khuyên từ những người nhiều kinh nghiệm… Nói chung, có rất nhiều lý do cả chủ quan và khách quan dẫn đến không ít những sai lầm của việc nuôi dạy con.

1. Làm hư con
Không có gì phải nghi ngờ việc cha mẹ luôn yêu thương con cái và mong muốn cho con những điều tốt đẹp nhất mà họ chưa có được. Tuy nhiên, đã có không ít trường hợp, mục đích tốt đẹp ban đầu “cho con yêu tất cả” đã kết thúc bằng việc làm hỏng đứa trẻ, đến mức chúng chẳng bao giờ hài lòng về những gì mình đang có, lúc nào cũng đòi hỏi và không bao giờ chịu cố gắng hay suy nghĩ vì người khác.

Sự thật là trẻ con không cần được cung cấp đồ chơi liên tục, điều chúng cần là được ở bên bố mẹ, được xem cách bố mẹ xử sự để học theo. Hãy nghĩ theo hướng này: ngoài những kiến thức học từ trường lớp, bé còn cần được học cách trở thành người biết cám ơn, xin lỗi, cũng như được chuẩn bị để có bản lĩnh đối mặt với những thất vọng sẽ phải gặp trong cuộc đời.

Giao việc cho con phù hợp với lứa tuổi (Ảnh: Inmagine)

2. Thiếu kỷ luật
Bố mẹ lười biếng trong việc đặt ra kỷ luật dạy dỗ con mình cũng có nghĩa họ đã tạo ra một “tên quỷ nhỏ” cho người thân, thầy cô và bạn bè của bé. Đừng để con xem ngôi nhà như một “hành tinh nhảy” cả, bởi như thế, bé sẽ đối xử với ngôi nhà chẳng khác nào một đồ chơi của mình và mặc sức mà quậy phá tanh bành. Trẻ con nên được dạy dỗ để đối xử tốt không chỉ với mọi người mà còn với cả đồ vật. Có những đứa bé ngỗ nghịch đến mức thường xem chiếc ghế so-fa đắt tiền trong nhà như tấm bật lò xo và trêu chọc bạn bè bằng những từ ngữ rất tệ… Nếu bạn không răn đe, kỷ luật con mình, thì một ai khác sẽ làm điều đó và như thế chẳng hay chút nào.

3. Không quan tâm đến trường, lớp của con
Trường học là nơi bọn trẻ dành nhiều thời gian hơn bất cứ nơi đâu khác ngoài gia đình, đây chính là nơi chịu trách nhiệm không nhỏ trong việc định hình nhân cách con trẻ. Vậy tại sao bạn lại dửng dưng, không quan tâm đến những gì diễn ra tại đó? Vì bạn mệt, vì bạn không hiểu về sư phạm, vì bạn bận, vì công việc của bạn quá căng thẳng?

Hãy nghĩ một chút. Bạn đang làm việc quần quật để làm gì? Chẳng phải để lo cho gia đình mình một cuộc sống đầy đủ, chuẩn bị cho con một tương lai tươi sáng hơn? Và tương lai của con có thật sự sẽ tươi sáng hơn khi bạn không quan tâm đến việc dạy dỗ bé? Vậy nên hãy nghỉ phép nếu cần thiết, và bạn sẽ thấy thời gian dùng cho việc này là hợp lý; nếu không gặp trực tiếp được thường xuyên thì hãy đều đặn liên lạc với thầy cô của con qua email, điện thoại. Hãy để giáo viên thấy được sự quan tâm của phụ huynh đến những gì đang xảy ra với con ở trường, họ không chỉ cảm thấy công việc của mình được đánh giá đúng, mà cũng sẽ quan tâm đến con bạn nhiều hơn.

4. Ca ngợi con quá mức Bố mẹ nào cũng đều muốn giúp con mình sống tốt và tự tin, nhưng điều này đôi khi thường bị quá đà. Xây dựng cho một đứa trẻ sự tự tin là tốt, nhưng không phải bằng cách khen ngợi quá lên mỗi khi bé đạt được một thành tích gì đó. Bạn hãy thể hiện sự công nhận những cố gắng và kết quả tốt mà con đạt được, nhưng hãy có chừng mực đủ để con có động lực tiếp tục phát huy chứ không phải cảm thấy mình hơn người.

Tình cảm và cách ứng xử của bố mẹ là bài học rất quan trọng cho con (Ảnh: Inmagine)

5. Không làm một người chồng/ vợ tốt
Cách cha mẹ đối xử với nhau rất quan trọng trong việc phát triển các mối quan hệ ở một đứa trẻ, đặc biệt là khi trẻ đang lớn. Nếu các bạn đối xử không tốt với nhau, hoặc nếu các bạn chọn cách giải quyết mọi việc bằng cách gào thét vào mặt nhau, đồng nghĩa với việc các bạn đang đẩy con mình vào cách giải quyết tương tự. Con trẻ thường học bằng cách nhìn việc bố mẹ làm hơn là nghe nói suông. Vậy nên bạn, với tư cách là người làm bố mẹ, hãy đối xử với nhau bằng tình yêu và sự tôn trọng, để đứa trẻ cảm nhận được giá trị và tình cảm gia đình, giúp bé cảm thấy gia đình là một tổ ấm an toàn cho bé.

6. Không giúp con hiểu về trách nhiệm
Không nên để trẻ có suy nghĩ bé sẽ nhận được tiền khi làm các việc lặt vặt trong nhà. Một số ý kiến cho rằng tiền thưởng là một cách rất hay để… khuyến khích trẻ làm nhiều việc hơn. Nhưng nhà không phải là khách sạn, bố mẹ nên giúp con ý thức được rằng bé là một phần của gia đình và cần đỡ đần bố mẹ. Nếu một đứa trẻ đã sớm không có trách nhiệm, làm sao có thể hi vọng khi chúng lớn lên có thể giữ được công việc hoặc thậm chí hoàn thành việc học tại trường? Vậy nên hãy giao cho con những việc phù hợp với tuổi của bé như gấp quần áo, quét nhà, rửa bát… Bố mẹ hãy đảm bảo rằng con không phải làm việc quần quật như nô lệ nhưng cũng không thảnh thơi như chỉ là khách trong nhà.

7. Đặt ra những hi vọng không thực tế
Nếu nhà bạn ra ngoài dùng bữa tối, và bạn mong muốn đứa con mới hai tuổi của mình ngồi yên và ăn nghiêm túc như người lớn, bạn đã tự tạo nên thất vọng cho mình. Cũng như thế, nếu bạn mong con trở thành một ngôi sao bóng đá trong khi bé chỉ cân nặng 45kg và thích chơi đàn, thì hãy điều chỉnh lại kỳ vọng của mình. Đừng đặt ra cho con và cho chính bạn những kỳ vọng không thực tế. Sự kỳ vọng duy nhất cha mẹ nên có là: Mong muốn các con được hạnh phúc..

8. Không dạy con tự lập
Ngày nay nhiều bậc cha mẹ chăm sóc con mình đến tận răng, và điều đó làm mất giá trị của việc nỗ lực và tự lập khi đứa trẻ lớn lên thành người lớn. Đừng tự mình tạo ra một đứa trẻ ỉ lại, muốn mọi thứ đều được hoàn thành sẵn cho chúng từ việc dọn phòng ốc cho đến việc luôn được che chở khỏi mọi tổn thương… Dạy cho con trở nên mạnh mẽ và biết tự làm mọi thứ không có nghĩa là bạn yêu chúng ít hơn, mà ngược lại, bạn đang yêu con rất nhiều.

Bố mẹ là người dẫn dắt, nhưng đừng áp đặt con (Ảnh: Inmagine)

9. Áp đặt con
Trẻ con dù còn bé nhưng vẫn đã là một cá thể riêng, có suy nghĩ, mơ ước, và một tương lai riêng. Cha mẹ không nên hướng cách ăn mặc như người lớn lên trẻ con. Chỉ vì giấc mơ được giàu có của cha mẹ, không có nghĩa là họ để đứa con gái bốn tuổi của mình ăn mặc như một “quý bà thành đạt”; tương tự như việc đàn hay, vẽ giỏi – đó là thứ bố mẹ muốn chứ chưa chắc đã phải là ý thích của con. Tất nhiên bạn hãy dạy con về đam mê, giới thiệu cho con về cuộc sống, nhưng hãy tôn trọng lựa chọn của con chứ đừng nên chủ quan nghĩ điều gì là tốt mà bắt con mình phải theo.

10. Nói mà không làm
Khi răn đe con rằng chúng sẽ bị phạt nếu cứ làm việc A hay việc B, hoặc đã hứa hẹn gì với con, bạn hãy theo đến cùng lời nói của mình. Cả việc hứa thưởng lẫn hứa phạt, nếu không được thực hiện thì đều không hay. Hãy để con hiểu thế nào là “đã nói là làm”, thế nào là chữ tín. Nếu bạn không giữ lời, con sẽ cho rằng những gì bạn nói chẳng có gì là nghiêm túc cả, và thế thì làm sao bạn dạy được con mình đây?