Xem hình ảnh cô gái bị đánh hội đồng ở Hà Nội, chuyên gia tâm lý sốc vì mức độ bạo lực trong vụ việc. Nữ chuyên gia cho rằng, ngay lúc này, bố mẹ, người thân cần cho nạn nhân cảm giác an toàn.
Sự việc cô gái 17 tuổi ở Hà Nội bị nhóm nam, nữ đánh hội đồng ở khu vực hồ Yên Sở (quận Hoàng Mai, Hà Nội) khiến cộng đồng mạng xôn xao.
Theo đó, nghi do mâu thuẫn trên mạng xã hội, cô gái sinh năm 2008 (hiện là sinh viên một trường cao đẳng ở Hà Nội) bị nhóm nam, nữ quây đánh hội đồng. Người mẹ sau khi biết sự việc đã phẫn nộ chia sẻ trên mạng xã hội.
Trước sự việc đau lòng, nhiều người bày tỏ nỗi lo ngại về sức khỏe thể chất cũng như vết thương tâm lý của nạn nhân.
PV VietNamNet đã có cuộc trò chuyện với chuyên gia Phạm Thị Thúy - Tiến sĩ xã hội học, thạc sĩ tâm lý trị liệu, giảng viên khoa Xã hội học và Phát triển, Trường Học viện Chính trị khu vực II (TPHCM) về vấn đề này.
- PV:Cảm xúc của chị thế nào khi xem video cô gái bị đánh hội đồng ở khu vực hồ Yên Sở (Hà Nội)?
Tiến sĩ xã hội học, thạc sĩ tâm lý trị liệu Phạm Thị Thúy: Tôi thấy sốc. Nhiều năm trong nghề, tôi không còn lạ với những sự việc tương tự nhưng bị đánh ở mức độ tàn bạo như trường hợp này, thì vẫn thấy choáng váng.
- Cùng với những ảnh hưởng về sức khỏe thể chất, nạn nhân sẽ đối mặt với vết thương tâm lý thế nào khi bị đánh hội đồng, thưa chuyên gia?
Phải nói là có thể ảnh hưởng tâm lý rất nặng nề, tùy thuộc vào mỗi nạn nhân và sự trợ giúp từ bên ngoài. Tổn thương về mặt tâm lý không chỉ trong thời gian ngắn, mà còn có thể về lâu dài. Thậm chí, có người bị ám ảnh tổn thương suốt đời.
Nạn nhân có thể bị rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD), bị ám ảnh, sợ hãi, lo lắng, bất an... Nạn nhân cũng có thể bị ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống như bỏ ăn, mất ngủ, ngủ gặp ác mộng, rối loạn cảm xúc, dễ tức giận, cáu gắt...
- Theo chị, gia đình nên làm gì để hỗ trợ nạn nhân bình ổn tâm lý và hồi phục sức khỏe tinh thần sau sự việc đau lòng?
Ngay lúc này, vai trò của gia đình rất quan trọng. Thứ nhất, bố mẹ, người thân cần cho nạn nhân cảm giác an toàn. Họ đang bị rối loạn cảm xúc nên gia đình cần tạo ra không gian an toàn để nạn nhân thấy được đồng cảm, chia sẻ, tôn trọng, yêu thương.
Như trong sự việc trên, bố mẹ cô gái không cần nói nhiều, đôi khi chỉ cần ôm con vào lòng nhiều hơn cũng đã giúp giải tỏa căng thẳng...
Gia đình không nên khai thác nguyên nhân dẫn đến mâu thuẫn, lý do khiến con bị đánh... Làm vậy dễ khiến con có cảm giác bị kết tội, thêm mặc cảm tội lỗi cho nạn nhân. Phải nhớ rằng, bị đánh hội đồng thì bạn ấy chính là nạn nhân.
Thay vào đó, hãy ở bên, giao tiếp bằng xúc giác, lắng nghe, an ủi, chia sẻ để con vượt qua cơn sốc, hóa giải cảm xúc căng thẳng...
Bố mẹ cũng không cần cổ vũ con phải mạnh mẽ, kiên cường hay phải làm gì đó để nhanh chóng vượt qua cú sốc. Đối với một số người, việc này rất khó khăn. Chỉ cần ở bên con, chia sẻ, thông cảm với cảm xúc hiện tại của con.
Thứ hai, nếu thấy nạn nhân có dấu hiệu khủng hoảng kéo dài, cụ thể là trên 2 tuần, ảnh hưởng đến cuộc sống của con, bố mẹ cần đưa con đến gặp chuyên gia như bác sĩ chuyên khoa tâm thần, chuyên gia tâm lý để có những hỗ trợ kịp thời.
Thứ ba, nên cho nạn nhân tham gia các hoạt động phù hợp sở thích, sở trường của gia đình, nhà trường... Kéo họ vào các hoạt động tích cực để họ giải tỏa tâm lý, phục hồi tinh thần, khẳng định được giá trị của bản thân.
Có câu: “Ánh sáng đến đâu thì bóng tối lui dần tới đó”. Khi được sống trong môi trường tích cực, nạn nhân sẽ tự tin hơn.
Thứ tư, gia đình cần tìm đến các cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi cho nạn nhân. Việc bà mẹ đã làm trong câu chuyện trên tôi thấy rất đáng quý. Khi cơ quan chức năng vào cuộc, nạn nhân sẽ thấy được an ủi vì biết mình được bảo vệ.
- Vậy bản thân nạn nhân cần làm gì để sớm vượt qua cú sốc tâm lý?
Về mặt nhận thức, nạn nhân cố gắng nghĩ tích cực về sự việc, không đổ lỗi cho bản thân. Về mặt hành vi, nạn nhân cần tiếp nhận sự hỗ trợ của gia đình, cố gắng giữ nhịp ăn ngủ điều độ để hồi phục sức khỏe thể chất.
Về mặt giao tiếp xã hội, nạn nhân nên chủ động gần gũi với người mình tin tưởng, thoải mái chia sẻ cảm xúc.
- Gần đây, mạng xã hội xôn xao trước nhiều sự việc xô xát nhau trên đường phố, xuất phát từ những mâu thuẫn, va chạm nhỏ. Điển hình là vụ việc shipper bị đánh sau khi va chạm giao thông. Theo chuyên gia, tại sao con người dễ có hành vi bạo lực chỉ từ những va chạm nhỏ như vậy?
Nguyên nhân khiến tôi băn khoăn, trăn trở nhất là sự suy đồi về đạo đức. Tại sao con người ta dễ dàng dùng nắm đấm và coi thường sức khỏe, tính mạng người khác như vậy? Đó là vấn đề nghiêm trọng về mặt đạo đức.
Người có hành vi bạo lực đánh mất sự tôn trọng về thân thể, nhân phẩm của người khác. Ở khía cạnh này, sự giáo dục của gia đình và nhà trường rất quan trọng.
Nguyên nhân tiếp theo thuộc về bản năng con người. Ông bà ta có câu “cả giận mất khôn”, khi giận dữ, não bộ con người sinh ra cơ chế phản ứng, chiến đấu.
Trở lại với vấn đề đạo đức. Người có đạo đức sẽ kiểm soát bản năng tốt hơn, còn người không có đạo đức thì dễ bộc phát hành vi bạo lực.
Nguyên nhân thứ ba là áp lực cuộc sống quá lớn - áp lực về công việc, tiền bạc, gia đình... khiến con người dễ bộc lộ cảm xúc tiêu cực.
Nguyên nhân thứ tư dẫn đến hành vi đánh hội đồng là tâm lý đám đông. Họ có thể rủ rê, kích thích nhau thực hiện các hành vi sai trái. Ở thời đại mạng xã hội phát triển như hiện nay, tâm lý đám đông càng dễ bị kích hoạt.
Cảm xúc lây lan, nóng giận tập thể... khiến người ta dễ bị cuốn theo các hành vi tiêu cực, tăng nguy cơ bạo lực nhóm.
Nguyên nhân thứ năm là thiếu kỹ năng sống, cụ thể là thiếu kỹ năng giao tiếp, ứng xử, giải quyết mâu thuẫn, quản lý cảm xúc... Việc thiếu nhóm kỹ năng này khiến chúng ta gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
- Vậy khi xảy ra mâu thuẫn hoặc gặp những va chạm nơi công cộng, nên hành xử ra sao để không bị cuốn vào các hành vi bạo lực thưa chuyên gia?
Đầu tiên, cần thay đổi nhận thức. Chúng ta muốn mình trở thành người thế nào? Muốn mình là người tốt, được người khác tôn trọng thì phải tôn trọng người khác. Từ đó, ta tự suy xét và đấu tranh với cái xấu của bản thân, luôn hướng đến điều tốt đẹp.
Thứ hai, cần nhận diện được thái độ của chính mình và người khác khi xảy ra xung đột. Ta cần biết mình có đang nóng nảy không, khi biết rồi thì dễ dừng lại, còn khi không biết thì dễ bị cơn giận kéo đi.
Có một kỹ thuật tôi luôn đề cao thực hành đó là hít thở sâu. “Khi ta quan sát hơi thở, cơn giận vơi đi một nửa” – đó là câu nói rất hay của một thiền sư nổi tiếng.
Thứ ba, chúng ta phải học kỹ năng giao tiếp. Trong cơn mâu thuẫn, ta rất khó để kiềm chế bản thân. Bởi vậy, chúng ta phải học kỹ năng giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày để khi mâu thuẫn xảy ra, ta chủ động giao tiếp, xử lý một cách khôn ngoan.
Tôi xin nhấn mạnh, việc học và rèn luyện kỹ năng giao tiếp, kỹ năng giải quyết mâu thuẫn, kỹ năng chuyển hóa cảm xúc nóng giận... rất quan trọng. Và chúng ta phải học cách yêu thương để biết tôn trọng và bảo vệ bản thân cũng như mọi người.
- Xin cảm ơn chuyên gia!
PNO - Mạng xã hội từ lâu không chỉ là nơi kết nối, giao lưu, buôn bán… mà còn là “sân khấu” để nhiều chị em khoe khoang - từ dung mạo đến bữa ăn, đồ dùng, những chuyến đi chơi… thậm chí là khoe chồng, con mỗi ngày. Chuyên gia mạng xã hội gọi hiện tượng này là “sống nhạt trên không gian mạng”.
 |
| Bỏ theo dõi vì ảnh nào cũng cùng một kiểu cười, cùng một kiểu tạo dáng đến phát… ngán - Ảnh minh họa: Shutterstock |
Hủy kết bạn, bỏ theo dõi vì… ngán
Gần đây, chị Trần Thanh Mến (TPHCM) bỏ theo dõi Facebook một số người bạn, vì: “Ngày nào cũng thấy hiện lên dòng thời gian những tấm ảnh bạn “tự sướng” với app chỉnh sửa. Ảnh nào cũng cùng một kiểu cười, cùng một kiểu tạo dáng đến phát… ngán. Tôi chọn hủy theo dõi để đỡ phải nhìn thấy mỗi ngày”.
Còn chị Văn Thị Thu Bội (TP Thủ Đức, TPHCM), từ hơn 1 năm nay cũng bỏ theo dõi Facebook một người chị từng yêu quý. Chị bạn này đã luống tuổi, sống cô đơn nhiều năm. Mấy năm trước, biết chị có bạn trai như ý, ai cũng mừng cho chị. Ban đầu chị thi thoảng đăng hình 2 người tình cảm, ai cũng vào chúc mừng. Sau đó một thời gian, chị “dội” hình liên tục, bộ hình nào cũng kèm thơ hoặc diễn giải về tình yêu. “Có không ít bình luận nói bóng gió xa xôi về việc chị “làm quá”. Tôi không rõ chị có nhận ra điều đó không, nhưng chuyện này góp ý thì ngại, tôi bỏ theo dõi cho dễ xử, lỡ một ngày ngứa miệng lại nói thì mất lòng” - chị Bội cho biết.
 |
| Ảnh mang tính minh họa - Shutterstok |
Chị Nguyễn Thủy (TP Hải Phòng) thì có cô bạn học khá hiền lành, nhút nhát. Dạo gần đây, chị luôn được bạn gắn thẻ trong mọi bài viết về hội nghị, hội thảo làm giàu, “tự do tài chính” với toàn các “doanh nhân”, “nữ hoàng chốt sale” mặc vest xanh, đỏ, kèm những slogan đao to búa lớn. Thấy quá phiền, chị Thủy đã âm thầm “chặn” cô bạn và tạm khóa trang cá nhân để ngày ngày khỏi phải đọc những thứ mà chị cho là sáo rỗng, vô bổ.
Cẩn trọng nguy cơ rối loạn cảm xúc
Theo anh Nguyễn Quang Thành - Giám đốc Công ty Công nghệ Song Nghi (TPHCM) - đồng thời là chuyên gia phân tích mạng xã hội: không khó để nhận biết những phụ nữ “một màu” trên không gian mạng.
“Họ thường cố chứng tỏ mình có độ “mặn”, chiều sâu hoặc cá tính nhất định với những nội dung đi vay mượn, nhặt nhạnh chỗ này chỗ kia, thích hô hào, sáo rỗng mà đôi khi chính họ cũng không hiểu ý nghĩa. Hành động này không gây được ấn tượng, trái lại, chỉ khiến bạn bè thấy phiền và dần xa lánh họ” - anh Thành chia sẻ.
Tiến sĩ xã hội học Phạm Thị Thúy cho hay, trong nhiều năm làm chuyên gia tâm lý, chị gặp không ít phụ nữ không được tặng quà vào ngày lễ nhưng đã tự mua quà, tự chụp hình khoe Facebook là được chồng tặng. Lý giải hành vi này, theo tiến sĩ Thúy, những phụ nữ thường xuyên khoe bản thân, khoe hạnh phúc, khoe mình thành đạt hoặc xinh đẹp… trên mạng xã hội, ít nhiều đều gặp phải vấn đề tâm lý. Có những người mang tâm lý so bì, muốn thỏa mãn cảm xúc cá nhân, muốn kín đáo “gửi thông điệp” đến sếp, đồng nghiệp, cha mẹ, anh chị em chồng… hoặc đơn giản chỉ là muốn lấy lòng một ai đó.
“Tôi đã gặp nhiều trường hợp phụ nữ bị rối loạn cảm xúc. Việc khoe khoang nhiều trên Facebook xuất phát từ cảm giác tự ti của người trong cuộc; nặng hơn là trầm cảm, rối loạn lo âu hoặc có tâm lý bất ổn. Do đó, họ cố phô bày trên mạng xã hội những hình ảnh hoàn mỹ và một cuộc sống tốt đẹp, để tự trấn an bản thân hoặc chứng minh cho người nhà, người thân thấy họ thật sự ổn. Cũng không thiếu những phụ nữ buộc phải “phông bạt” trên Facebook do họ làm công việc cần phải đánh bóng bản thân, lấy hình ảnh của mình ra để tạo uy tín trong giao dịch làm ăn” - tiến sĩ Thúy phân tích.
Phó giáo sư, tiến sĩ xã hội học Trịnh Hòa Bình nhận định: trong khi giới trẻ có xu hướng “úp mở, tỏ ra bí ẩn” khi thể hiện mình trên mạng xã hội thì phụ nữ trung niên lại có xu hướng khoe bản thân mỗi ngày trên Facebook, Zalo… như một thói quen khó bỏ.
“Giá trị của mỗi phụ nữ không nằm ở những tấm hình lung linh được đăng mỗi ngày. Chị em hoàn toàn có thể gây được ấn tượng đẹp bằng chính nét đẹp chân thực của mình, đôi khi chỉ đơn giản là một nụ cười, một câu chuyện hài hước, cách mình chia sẻ một câu chuyện truyền cảm hứng, lan tỏa năng lượng tích cực cho bạn bè…” - ông Bình gợi mở.
Cũng theo ông Bình, mỗi phụ nữ đã là một bông hoa, dù ở giai đoạn nào, cũng có vẻ đẹp nhất định. Do vậy, chị em cần vun đắp giá trị tự thân, không cần tốn thời gian chạy theo những giá trị ảo, hào nhoáng, vô bổ.
|
Ông Cao Hoàng Nam - đại diện Sáng kiến Z&Alpha - phân tích: các công ty thiết kế chức năng like (thích), comment (bình luận) tác động vào cơ chế sản sinh dopamine nội sinh - một loại hoóc môn tạo cảm giác thoải mái, đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe não bộ của con người. Các tính năng này khiến người dùng liên tục kiểm tra lượt thích, tăng cường độ đăng bài tiếp theo. Khi bài viết có sự từ chối, ít tương tác, ít người bấm “thích” có thể dẫn tới các triệu chứng trầm cảm. |
Thanh Mỹ
Nguồn: https://www.phunuonline.com.vn/nghien-khoe-tren-mang-xa-hoi-a1542163.html
Vụ đôi nam nữ học lớp 9 vứt bỏ thai nhi tại TP.HCM gây xôn xao dư luận, đồng thời cảnh báo thực trạng mang thai sớm ở tuổi vị thành niên khi chưa đủ nhận thức.
Hậu quả từ những ca phá thai muộn không chỉ là mất mát về mặt đạo đức, mà còn để lại tổn thương nặng nề cho trẻ gái. Ảnh: Freepik/Tạo bởi AI
Khoảng 13h ngày 5/2, người dân sống trên đường Nguyễn Hữu Dật (phường Tây Thạnh, quận Tân Phú, TP.HCM) bàng hoàng phát hiện thi thể một thai nhi hơn 30 tuần tuổi bị bỏ lại tại bãi đất trống. Sự việc nhanh chóng được trình báo lên cơ quan chức năng.
Bất ngờ hơn, kết quả điều tra của Công an quận Tân Phú xác định hai học sinh lớp 9 là người liên quan đến vụ việc đau lòng này. Gia đình của hai em đang phối hợp với cơ quan chức năng để làm các thủ tục hỏa táng và hỗ trợ quá trình điều tra.
Vụ việc một lần nữa dấy lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng quan hệ tình dục sớm ở lứa tuổi vị thành niên, khi nhiều em chưa trang bị đủ kiến thức về giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản và biện pháp phòng tránh thai.
Hệ quả của những mối quan hệ vượt quá giới hạn không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến tương lai của các em mà còn dẫn đến những hậu quả đáng tiếc, gây tổn thương cả về thể chất lẫn tinh thần.
Những tình huống đau lòng
Lắng nghe tình huống đau lòng của "cặp ba mẹ 14 tuổi" nói trên, TS.BS Nguyễn Hữu Trung, Trưởng khoa Phụ sản, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 2) nhớ lại câu chuyện khó xử nhiều năm trước, khi ông tiếp nhận người mẹ U60 dắt con gái đến để nhờ tư vấn “xử lý hậu họa”.
Cô gái 15 tuổi, vô tư quan hệ với bạn trai mà không dùng biện pháp phòng tránh. Mãi đến khi bụng đã bắt đầu lớn, con gái thành thật thú nhận. Người mẹ lúc này như "chết lặng".
Bác sĩ Trung đã khuyên người mẹ đưa con gái đến 2 bệnh viện chuyên khoa phụ sản ở TP.HCM là Bệnh viện Từ Dũ hoặc Bệnh viện Hùng Vương để được tư vấn, bởi chỉ có 2 bệnh viện chuyên khoa này có thể thực hiện chấm dứt thai kỳ với thai to, thai lớn.
Nơi người dân phát hiện thai nhi bị vứt bỏ. Ảnh: HC/Vietnamnet.
"Điều ngạc nhiên là cô bé 16 tuổi biết rõ kiến thức tình dục và sức khỏe sinh sản, nhà trường cũng có dạy. Bé biết dấu hiệu của người mang thai nhưng khi test 2 vạch, bé không biết chia sẻ hay hỏi ý kiến ai để làm gì tiếp theo, vậy là phớt lờ mọi chuyện đến khi vỡ lẽ, không thể giấu được", bác sĩ Trung chia sẻ với Tri Thức - Znews.
Vị chuyên gia bày tỏ sự lo ngại trước thực trạng nhiều bé gái vị thành niên mang thai ngoài ý muốn nhưng không biết cách xử lý.
Dù thông tin về giáo dục giới tính, biện pháp tránh thai đã được phổ biến trên các phương tiện truyền thông và trường học, nhiều em vẫn chưa tiếp cận được đầy đủ, dẫn đến những quyết định sai lầm. Khi phát hiện mang thai, các em không biết phải làm gì, tìm ai để giúp đỡ. Đến khi thai lớn, trong tâm lý hoang mang, lo sợ, nhiều bé gái tìm cách bỏ thai trong tuyệt vọng.
Theo quy định, các cơ sở y tế chỉ được phép thực hiện thủ thuật chấm dứt thai kỳ khi thai dưới 22 tuần tuổi. Điều này khiến nhiều em tìm đến những cơ sở phá thai chui, sử dụng thuốc phá thai trôi nổi, dẫn đến những hậu quả đau lòng.
Những quyết định vội vàng có thể khiến các em mất đi khả năng làm mẹ vĩnh viễn, để lại nỗi ám ảnh suốt đời
TS.BS Nguyễn Hữu Trung, Trưởng khoa Phụ sản, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (cơ sở 2)
Nhiều trường hợp, thai nhi bị đẩy ra ngoài trong điều kiện không đảm bảo y tế, khiến tỷ lệ tử vong rất cao. Khi đó, bé gái vừa sinh con trong nỗi hoảng loạn, vừa đối mặt với nỗi sợ hãi tột cùng, dẫn đến hành động vứt bỏ thai nhi.
"Những cơ sở y tế nhận phá thai bất hợp pháp là vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức hành nghề, xã hội cần phải lên án", bác sĩ Trung nhấn mạnh.
Hậu quả từ những ca phá thai muộn này không chỉ là mất mát về mặt đạo đức, mà còn để lại tổn thương nặng nề cho chính bé gái. Ở độ tuổi vị thành niên, cơ thể chưa đủ sức chịu đựng các tác động nặng nề của thủ thuật y khoa, dẫn đến hàng loạt biến chứng nguy hiểm như viêm nội mạc tử cung, tắc ống dẫn trứng, thậm chí vô sinh.
Những quyết định vội vàng có thể khiến các em mất đi khả năng làm mẹ vĩnh viễn, để lại nỗi ám ảnh suốt đời.
Nhìn nhận đúng về giáo dục giới tính
Theo TS Xã hội học, chuyên viên tham vấn tâm lý Phạm Thị Thúy, việc hai học sinh vị thành niên vứt bỏ thai nhi là hệ quả của tâm lý hoảng sợ, muốn giấu giếm và trốn tránh trách nhiệm. Nỗi sợ bị phát hiện, sợ trách nhiệm, sợ những lời chỉ trích từ gia đình, bạn bè đã đẩy các em đến quyết định đáng lên án.
"Nguyên nhân sâu xa là các em chưa hiểu về giá trị của mạng sống, không biết trân trọng sinh mệnh, hành động theo bản năng và thiếu suy nghĩ", TS Thúy nhấn mạnh.
Những nội dung kích dục tràn ngập trên mạng xã hội là cạm bẫy của trẻ em. Ảnh: Wired.
Đây không phải trường hợp cá biệt, mà thực tế vẫn có nhiều vụ việc tương tự xảy ra, dù giáo dục giới tính đã được quan tâm hơn trong nhiều năm gần đây. Điều này phản ánh thực trạng học sinh vẫn thiếu kiến thức, kỹ năng tự bảo vệ bản thân, khiến tình trạng mang thai ngoài ý muốn, quan hệ tình dục sớm vẫn tiếp diễn.
Giáo dục giới tính vẫn là yếu tố cốt lõi để giúp học sinh tránh xa những hệ lụy nghiêm trọng của quan hệ tình dục sớm. Tuy nhiên, việc chỉ đơn thuần khuyên bảo “không quan hệ tình dục” là chưa đủ. Thay vào đó, cần hướng dẫn học sinh hiểu về tình yêu, tình bạn, giá trị của tình dục và trách nhiệm đối với chính bản thân cũng như người khác.
Không thể ngăn cản trẻ tò mò về giới tính, nhưng có thể hướng dẫn các em tiếp cận kiến thức đúng đắn, để tránh những bi kịch không đáng có
TS Xã hội học, chuyên viên tham vấn tâm lý Phạm Thị Thúy
Bên cạnh thiếu hụt kiến thức về giới tính, sự bùng nổ của thông tin "đen", nội dung kích dục trên mạng xã hội cũng đang góp phần làm lệch lạc suy nghĩ của học sinh vị thành niên.
Theo TS Phạm Thị Thúy, nhiều nội dung không được gắn mác độ tuổi phù hợp, dễ dàng tiếp cận trẻ em, thúc đẩy sự tò mò và khiến các em muốn tìm hiểu nhiều hơn về tình dục mà không có sự định hướng đúng đắn.
"Phụ huynh cần quan tâm, giáo dục con cái nhiều hơn về vấn đề này, không thể phó mặc hoàn toàn cho nhà trường hay xã hội", TS Thúy nhấn mạnh. Giáo dục giới tính cần toàn diện, không chỉ dừng lại ở kiến thức sinh học, mà còn trang bị cho trẻ kỹ năng phòng tránh, ứng xử trong những tình huống xấu, chẳng hạn cách xử lý khi có thai ngoài ý muốn.
Tuy nhiên, một thực tế đáng buồn là nhiều gia đình và nhà trường vẫn e ngại khi đề cập đến vấn đề giới tính, khiến trẻ mất đi cơ hội được giáo dục tốt nhất. "Giáo dục giới tính không nên là điều cấm kỵ hay chỉ dạy khi trẻ đến tuổi dậy thì. Ở từng giai đoạn phát triển, trẻ nên được tiếp cận kiến thức phù hợp, thậm chí có thể bắt đầu từ khi 3 tuổi", bà đề xuất.
Ngoài ra, sự thiếu kiểm soát nội dung trên mạng xã hội từ các cơ quan chức năng cũng góp phần gây ra những hậu quả tiêu cực, khiến trẻ bị tiếp cận thông tin sai lệch mà không có sự bảo vệ cần thiết.
Để hạn chế những hệ lụy đáng tiếc, TS Thúy đề xuất mở đường dây tư vấn tâm lý cho trẻ ngay tại trường học, đồng thời thiết lập tổng đài hỗ trợ miễn phí để trẻ có thể tìm kiếm sự giúp đỡ khi gặp phải những vấn đề nhạy cảm. Một tổng đài quốc gia về giáo dục giới tính uy tín cũng là giải pháp quan trọng giúp học sinh giải đáp thắc mắc một cách khoa học, tránh tiếp cận thông tin sai lệch từ những nguồn thiếu kiểm chứng.
"Không thể ngăn cản trẻ tò mò về giới tính, nhưng có thể hướng dẫn các em tiếp cận kiến thức đúng đắn, để tránh những bi kịch không đáng có", TS Thúy nói.
VOV1 - Cần siết lại quản lí và nâng cao văn hoá kinh doanh dịch vụ ăn uống thế nào sau vụ “nói đùa” bát bún riêu 400 nghìn ở Hà Nội và cà tím nướng mỡ hành gần 2 triệu một phần ở Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa?
Câu chuyện “nói đùa” giá bát bún riêu 400 nghìn đồng ở Hà Nội và một nhà hàng ở Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa tính giá “trên trời” cho đoàn du khách Trung Quốc với cà tím nướng mỡ hành gần 2 triệu đồng một phần…và phụ thu ngày Tết gần 5 triệu đồng… đang thu hút sự chú ý của dư luận vớinhiều câu hỏi: Vì sao vấn nạn nói thách, “chặt chém” người dân và du khách vẫn tái diễn, đặc biệt trong những dịp nghỉ lễ? Điều này sẽ ảnh hưởng ra sao đến hình ảnh du lịch nước nhà?
Lực lượng chức năng TP Nha Trang làm việc với chủ quán ăn bị khách nước ngoài tố bán giá cao
Cần siết lại quản lí và nâng cao văn hoá kinh doanh dịch vụ ăn uống như thế nào? Đâu là những giải pháp hiệu quả để ngăn chặn và đẩy lùi vấn đề không mới nhưng vẫn diễn ra đầy nhức nhối? Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hiệp hội Văn hóa Ẩm thực Việt Nam – người sáng lập kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị công ty du lịch Vietravel và Tiến sỹ xã hội học Phạm Thị Thúy, giảng viên Học viện chính trị khu vực 2 tại TPHCM cùng bàn luận câu chuyện này.
Nhiều hoa hậu, á hậu Việt 9X đang tích cực học thạc sĩ, thậm chí tiến sĩ.
"ĐỊNH VỊ" BẢN THÂN BẰNG CON ĐƯỜNG HỌC VẤN
Trong các cuộc thi nhan sắc, học vấn của người đẹp đạt danh hiệu hoa hậu, á hậu luôn được dư luận quan tâm và cũng tạo nên nhiều ồn ào, bởi không phải người đẹp nào cũng có trình độ học vấn được cho là "xứng tầm" với nhan sắc đăng quang. Thậm chí có những nàng hậu còn bị "soi" lại kết quả học tập, hoặc quá trình học từ phổ thông đến đại học, tạo nên những tranh cãi và bản thân họ cũng đối mặt với nhiều áp lực.
Có lẽ vì vậy mà các hoa hậu Việt đang tích cực "định vị" bản thân bằng con đường học vấn, như hoa hậu Lương Thùy Linh vừa trúng tuyển hệ tiến sĩ ngành Kinh tế quốc tế tại Trường ĐH Kinh tế (ĐH Quốc gia Hà Nội) ở tuổi 25 sau khi đăng quang Miss World Vietnam 2019. Theo chia sẻ của nàng hậu 10X, dù chưa học thạc sĩ nhưng chương trình học ở Trường ĐH Kinh tế cho phép cử nhân tốt nghiệp bằng giỏi trở lên cùng chuyên ngành sẽ học thẳng lên tiến sĩ, trong khi cô đã tốt nghiệp cử nhân với tấm bằng xuất sắc. Sau khi tìm hiểu, Lương Thùy Linh chọn ứng tuyển bằng đề cương luận án cá nhân và trúng tuyển với tổng điểm đánh giá đầu vào đạt 78.00, đứng thứ ba trong số các thí sinh ghi danh.
Nói về quyết định học tiến sĩ, Miss World Vietnam 2019 cho biết: "Linh nhận thức được rằng việc trau dồi tri thức luôn là mục tiêu mà mình theo đuổi suốt cuộc đời. Đây cũng là lý do chính đưa Linh đến với quyết định học tiến sĩ sau khi hoàn thành bậc đại học".
Sau khi đăng quang Hoa hậu các dân tộc VN vào tháng 7.2022, Nông Thúy Hằng tham dự thi Hoa hậu Hữu nghị quốc tế 2023 và giành ngôi vị Á hậu 2. Từng tốt nghiệp loại giỏi ngành Kinh doanh quốc tế tại Trường ĐH Kinh tế quốc dân (Hà Nội), người đẹp dân tộc Tày quyết định học tiếp lên thạc sĩ vào tháng 11.2024. "Đây không phải là quyết định bột phát hay chạy theo xu hướng, mà là một phần trong kế hoạch dài hạn Hằng đã ấp ủ từ trước. Là một hoa hậu, Hằng nhận thấy trách nhiệm của mình không chỉ truyền cảm hứng mà còn phải hành động thiết thực. Một nền tảng học vấn tốt sẽ giúp Hằng đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng", Thúy Hằng chia sẻ.
"Đã là hoa hậu, muốn nâng cấp tri thức để tốt cho danh hiệu, tôi nghĩ mục đích, lý do là gì thì chung quy vẫn tốt cho bạn. Nó vừa tốt cho danh hiệu, hình ảnh của bạn, vừa tốt cho tri thức của bạn thì đó là điều nên làm", Hoa hậu Thùy Tiên chia sẻ sau khi hoàn thành chương trình thạc sĩ ngành Quản trị nhà hàng - khách sạn của Trường ĐH Quản trị du lịch - khách sạn Thụy Sĩ (SHMS University Center).
Ngoài ra, Á hậu Phương Anh của cuộc thi Hoa hậu Việt Nam 2020 cũng vừa tốt nghiệp thạc sĩ ngành Thương mại toàn cầu và cử nhân hệ thống thông tin kinh doanh tại Đại học RMIT. Hiện tại cô làm giảng viên môn Kinh doanh quốc tế, thuộc Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam. Hay người đẹp Lê Âu Ngân Anh, Hoa hậu Đại dương 2017, Á hậu 4 Miss Intercontinental 2018 (Hoa hậu Liên lục địa), đang là giảng viên của Trường ĐH Hoa Sen sau khi tốt nghiệp thạc sĩ loại ưu ngành Quản trị sự kiện quốc tế tại Đại học Salford (Anh) vào năm 2019.
VƯỢT QUA ÁP LỰC, LAN TỎA TRI THỨC
Để cân bằng giữa hoạt động nghệ thuật và việc học, Nông Thúy Hằng chia sẻ rằng bản thân phải áp dụng một số phương pháp quản lý thời gian hợp lý như lên kế hoạch cụ thể cho từng ngày và từng tuần. Mỗi công việc được ưu tiên theo mức độ quan trọng và thời hạn hoàn thành. Chẳng hạn, cô thường dành buổi sáng cho các hoạt động đòi hỏi sự sáng tạo và năng lượng như tham gia sự kiện hoặc luyện tập, còn buổi tối sẽ ưu tiên cho việc học và nghiên cứu. "Mình đã phải giảm bớt thời gian dành cho một số sở thích cá nhân như đi xem phim chiếu rạp hay những chuyến du lịch dài ngày cùng bạn bè. Dù có đôi chút tiếc nuối, nhưng mình hiểu rằng để đạt được những mục tiêu lớn, việc từ bỏ một số niềm vui trước mắt là hoàn toàn cần thiết", Thúy Hằng chia sẻ.
Còn theo Lương Thùy Linh, khó khăn lớn nhất là phải sắp xếp thời gian, lịch trình di chuyển để đảm bảo phù hợp cho công việc vì trường cô học ở Hà Nội. Song người đẹp cũng cho rằng: "Thời gian học đại học sẽ có phần "dễ thở" hơn bởi đa số các bạn, các anh chị cũng đã bắt đầu đi làm, nên đa phần các môn học sẽ được nhà trường bố trí vào cuối tuần và buổi tối là chính, rồi còn có các giờ học online, điều này khiến Linh chủ động hơn trong việc sắp xếp ổn thỏa mọi thứ".
Theo tiến sĩ Xã hội học Phạm Thị Thúy, Phó trưởng khoa Quản lý kinh tế xã hội, thuộc Học viện Hành chính quốc gia - phân hiệu TP.HCM: "Trong thời đại ngày nay, nhan sắc phải đi kèm với học thức là đương nhiên. Học vấn của các hoa hậu, á hậu càng cao thì họ càng có nhiều cơ hội thể hiện bản thân. Danh hiệu của họ là đại diện cho nhan sắc của phụ nữ Việt thì không thể thiếu trí tuệ, tài năng, sự thông minh, giỏi ngoại ngữ. Theo đuổi học vị, con đường học vấn cũng là cách để truyền cảm hứng cho phụ nữ, lan tỏa hình ảnh phụ nữ tri thức trong thời đại mới".
Hoa hậu Lương Thùy Linh chia sẻ thêm rằng việc học là để trau dồi, bổ sung thêm kiến thức, đó sẽ là hành trang của mình suốt đời chứ không chỉ để tồn tại vững vàng trong ngành giải trí. "Không ngành nghề nào mà không cần đến kiến thức để làm tốt cả, chẳng hạn như diễn viên sẽ cần phải học diễn xuất, ca sĩ sẽ cần học thanh học… Chính vì vậy, dù là ai, đang hay sẽ làm nghề gì cũng nên trau dồi thêm kiến thức, ngày ngày làm mới bản thân để bắt kịp với thị trường và thế giới", Thùy Linh nói.
Trước đó, nhiều người đẹp như Hoa hậu Ngọc Châu, Á hậu Kim Duyên, Hoa hậu Kỳ Duyên, Hoa hậu Bùi Quỳnh Hoa… vấp phải những ý kiến trái chiều từ cư dân mạng vì ồn ào liên quan học vấn.
Sau khi bị Trường ĐH Tôn Đức Thắng buộc thôi học do bảo lưu quá hạn đào tạo, Hoa hậu Ngọc Châu nói cô vừa trở lại giảng đường ở tuổi 29. Cô theo học ngành Quan hệ công chúng của Trường ĐH Kinh tế tài chính TP.HCM. Trong khi đó, Bùi Quỳnh Hoa ghi danh ngành Quản trị kinh doanh tại Trường ĐH Kinh tế quốc dân. Còn Hoa hậu Kỳ Duyên chia sẻ trong một chương trình: "Tôi sẽ tiếp tục việc học đại học của mình, sau khi tốt nghiệp tôi sẽ tiếp tục học lên cao học".
Cùng với chậm cưới, ngại sinh con, người trẻ ngày càng đối mặt với nhiều vấn đề khác trong hôn nhân, điển hình là ly hôn.
Ly hôn là hệ quả của nhiều yếu tố
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, năm 2023, cả nước ghi nhận 32.060 vụ ly hôn được xét xử ở các cấp tòa, tăng mạnh so với con số 22.762 vụ của năm 2020.
Từ năm 2018 - 2023, số vụ ly hôn trên cả nước đều có xu hướng tăng, trừ năm 2021 ảnh hưởng dịch Covid-19.
Điều bất ngờ là vùng ĐBSCL có tới 10.733 vụ ly hôn vào năm 2023, gấp đôi so với Đông Nam bộ, dù dân số của ĐBSCL thấp hơn Đông Nam bộ khoảng 2 triệu người. Nói cách khác, cứ 10 vụ ly hôn trên cả nước thì có 3,35 vụ xảy ra ở miền Tây.
Nhìn từ các địa phương, năm 2023, dẫn đầu cả nước về số vụ ly hôn là TP.HCM (1.816 vụ), xếp thứ 2 là tỉnh Cà Mau (1.309 vụ), tiếp đến là Tiền Giang thứ 3 với 1.262 vụ, Nghệ An thứ 4 với 1.227 vụ. Địa phương ly hôn ít nhất là Bắc Kạn với 55 vụ.
TS Phạm Thị Thúy
ẢNH: D.T
Theo chuyên gia tâm lý - TS Phạm Thị Thúy (giảng viên Học viện Hành chính quốc gia, Phân hiệu TP.HCM), ly hôn là hệ quả của nhiều yếu tố khách quan và chủ quan đan xen.
Về mặt khách quan, đầu tiên là khó khăn kinh tế, đặc biệt trong thời kỳ suy thoái, khiến nhiều người phải đối mặt với thất nghiệp, giảm thu nhập, áp lực công việc, từ đó gây bất ổn và ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình.
Nguyên nhân tiếp theo là khi tỷ lệ ly hôn tăng cũng tác động đến tâm lý các cặp vợ chồng theo hiệu ứng tâm lý đám đông. Có những người đang chông chênh trong hôn nhân và thấy xung quanh mình có nhiều người ly hôn thì họ cũng quyết định ly hôn. Kế đến, vấn đề sức khỏe tâm thần, như stress, trầm cảm, nếu không được quan tâm và điều trị kịp thời, cũng có thể dẫn đến mâu thuẫn và đổ vỡ.
Hơn nữa là quan điểm về chuẩn mực hạnh phúc gia đình thay đổi, nhiều người không còn coi trọng giá trị hôn nhân bền vững. Thay vào đó, họ đề cao hạnh phúc cá nhân hơn, cái tôi lớn hơn, khi hôn nhân không hạnh phúc thì họ sẽ ly hôn hơn là cùng nhau tìm cách giải quyết mâu thuẫn để chung sống hài hòa.
Năm 2023, cả nước có 680.049 cuộc kết hôn nhưng cũng có 32.060 vụ ly hôn; riêng ĐBSCL có tới 10.733 vụ ly hôn, nhiều nhất cả nước
ĐỒ HỌA: ĐÌNH TUYỂN
Về mặt chủ quan, sự thiếu hụt kỹ năng sống, đặc biệt là kỹ năng kiểm soát cảm xúc, giao tiếp và giải quyết mâu thuẫn, khiến những bất đồng nhỏ dễ dàng leo thang thành xung đột lớn. Bất đồng quan điểm trong việc nuôi dạy con cái cũng là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến ly hôn. Ngoài ra, giới trẻ ngày nay có xu hướng "lười yêu", ít quan tâm đến đời sống tình cảm vợ chồng, thêm vào đó việc lạm dụng công nghệ khiến các cặp đôi ít có thời gian dành cho nhau, ảnh hưởng đến tình cảm, sự bền chặt của gia đình.
Di dân tạo nhiều thách thức cho đời sống gia đình
Riêng về tình hình ly hôn ở các tỉnh miền Tây nhiều hơn so với các khu vực khác, TS Phạm Thị Thúy nhận định có liên quan mật thiết đến làn sóng di dân mạnh mẽ tại khu vực này. Mặc dù di dân mang lại những lợi ích kinh tế nhất định, nhưng đồng thời tạo ra nhiều thách thức cho đời sống gia đình. Sự xa cách về địa lý giữa vợ chồng, con cái, những khó khăn trong việc nuôi dạy con cái, cùng với nguy cơ ngoại tình gia tăng, đã góp phần khiến hôn nhân dễ đổ vỡ hơn.
Để hạn chế ly hôn, TS Thúy đề xuất các giải pháp như trang bị kỹ năng làm vợ, làm chồng cho giới trẻ; nâng cao nhận thức về giá trị hôn nhân và gia đình. Đặc biệt là có chính sách hỗ trợ kinh tế cho các gia đình trẻ, nhất là người đang có con nhỏ (về nhà ở, học tập, y tế); đẩy mạnh tuyên truyền về hạnh phúc gia đình và tăng cường công tác tư vấn hôn nhân, hóa giải mâu thuẫn, vun đắp cho sự bền vững của gia đình.
Nguồn: https://thanhnien.vn/vi-sao-mien-tay-ly-hon-nhieu-185241130220956567.htm
Khuya tháng 9, ông Thạch bất ngờ gửi thư cho cả bốn người con, than thở chuyện "vẫn chưa thể yên lòng vì còn hai con gái chưa chồng".
"Chẳng lẽ ông trời đang đùa giỡn bố mẹ?", người cha 68 tuổi kết bức thư. 30 năm trước, vợ chồng ông mang bốn con thơ từ vùng sâu xuống một thị trấn thuộc tỉnh Nghệ An với ước mơ: cho con thoát mù chữ.
Đến nay, bốn người con của ông Thạch đã tốt nghiệp đại học, có công việc ổn định. Hai con trai đầu lấy vợ từ chục năm trước. Hai cô con gái nay đã 34 và 31 tuổi vẫn "dửng dưng chuyện chồng con".
Ông nói giờ đã bên kia sườn dốc cuộc đời, nhà cao cửa rộng không thiết nữa chỉ mong sớm các con sớm yên bề gia thất.
Vợ ông, bà Hoa, 65 tuổi cũng vì chuyện này mà nhiều đêm trăn trở. Bà mong con kết hôn không hẳn vì sợ chúng ế mà muốn con có người để gắn bó, sẻ chia lâu dài. "Chúng tôi trước sau gì cũng chết, bốn anh em có yêu thương nhau đến đâu cũng không thể bằng người bạn đời", bà nói.
Nỗi lo con cái kết hôn muộn của vợ chồng ông Thạch cũng là cuộc chiến tâm lý của hàng triệu bậc cha mẹ Việt. Truyền thống kết hôn trước tuổi 30 và xu hướng coi nhẹ hôn nhân, đề cao tự do cá nhân va chạm ngày càng gay gắt.
Tuổi kết hôn trung bình tại Việt Nam liên tục tăng trong các năm qua. Năm 1999 là 24,1 tuổi lên 25,2 tuổi năm 2019. Đến năm 2023 tuổi kết hôn lần đầu là 27,2 tuổi. Tại TP. HCM, con số này thậm chí vượt ngưỡng 30 tuổi.
Thống kê cho thấy xu hướng độc thân, kết hôn muộn và gia đình đơn thân, lối sống DINK (vợ chồng không con) ngày càng phổ biến. Trong khi đó, nhiều bậc cha mẹ vẫn giữ quan niệm "Con cái chỉ hạnh phúc khi lập gia đình".
Trên tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam năm 2022, giáo sư xã hội học Nguyễn Hữu Minh cho rằng tính chất việc lựa chọn bạn đời của người Việt đã thay đổi cơ bản trong mấy thập niên qua. Quyền quyết định của cha mẹ với con cái trong việc hôn nhân ngày càng suy giảm, chỉ 4% để bố mẹ quyết; 14% bố mẹ hỏi con cái rồi quyết; 69% con cái quyết rồi hỏi bố mẹ và 13% con cái quyết định hoàn toàn.
"Thanh niên ít lệ thuộc vào gia đình nên có nhiều tự chủ hơn. Yếu tố cá nhân trong hôn nhân giờ được đề cao hơn gia đình hay dòng họ", chuyên gia trong lĩnh vực gia đình và giới nhấn mạnh.
Ảnh minh họa: P.D
Trong buổi tọa đàm hôm 11/10 tại TP HCM về chủ đề tuổi kết hôn cao, tỷ lệ sinh thấp của thành phố, nhiều bậc cha mẹ bày tỏ lo lắng vì con muộn kết hôn. Một người mẹ phàn nàn con gái 26 tuổi vừa thông báo sẽ đi du học thạc sĩ. Bà hoang mang bởi con "giờ còn đi học thì bao giờ lấy chồng, sinh con".
Theo tiến sĩ xã hội học, thạc sĩ tâm lý Phạm Thị Thúy, giảng viên Học viện Hành chính quốc gia, có ba nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này. Đầu tiên, văn hóa của người Việt muốn con cái yên bề gia thất mới yên lòng. Nhiều bậc cha mẹ không coi việc con chưa lập gia đình là vấn đề do con, mà là khuyết điểm của bản thân. "Hôn nhân của con trở thành tiêu chí quan trọng để đánh giá cha mẹ có làm tròn trách nhiệm hay không", tiến sĩ Thúy nói.
Thứ hai, cha mẹ Việt muốn có con cháu nối dõi sớm. Nhiều phụ huynh nghĩ mình đang còn sức khỏe nên muốn con cái kết hôn, sinh cháu để giúp đỡ chăm nom.
"Thực chất, việc kết hôn đáng lẽ phải theo kế hoạch của con cái nhưng lại bị ép theo 'thời gian biểu' của bố mẹ", chuyên gia nhận xét.
Thứ ba là sự khác biệt thế hệ. Trong khi cha mẹ sinh trưởng trong thời kỳ khó khăn, con cái lớn lên trong điều kiện đủ đầy, được tự do theo đuổi sự nghiệp, sở thích và mở rộng tầm nhìn. Kết hôn muộn, thậm chí không kết hôn đang là xu hướng.
Ở Thái Bình, bà Ngọc Lan, 60 tuổi, cho biết ít nhất 5 cái Tết gần đây vợ chồng bà đều nhắn nhủ con trai: "Năm tới nhất định phải mang về một nàng dâu về cho bố mẹ".
Con trai bà đã gần 40 tuổi vẫn dửng dưng chuyện vợ con. Bà từng tự hào về việc con trai đi du học và trở thành tiến sĩ, nhưng giờ đôi lúc hối tiếc vì cho con "học cao quá".
Vợ chồng bà Lan không ít lần thu xếp các buổi xem mắt cho con, nhưng luôn thất bại. Một lần, bà sắp xếp cuộc gặp với một cô gái trong xã làm việc gần cơ quan con ở Hà Nội, nhưng đến ngày hẹn, anh lại đi đá bóng và quên mất. Bà Lan tức giận mắng: "Cái tuổi này đáng lẽ bố mẹ được an nhàn, nhưng vì con mà lo bạc đầu". Người con trai nói "việc của con không khiến bố mẹ bận tâm", rồi dập máy.
Gần chục năm nay, năm nào ông Thạch cũng nuôi 50 con gà đồi và đôi lợn để dành làm đám cưới cho các con nhưng chưa được thỏa nguyện. Vợ ông không nhớ đã đi bao nhiêu chùa cầu duyên và làm bao nhiêu lễ "cắt - nối duyên âm". Có điều, chàng rể chưa xuất hiện.
Một trong hai cô con gái của ông Thạch tâm sự bố mẹ nhiều khi gây áp lực bằng những ngôn từ gây tổn thương. Điều khiến cô đau lòng hơn nữa là vì lo chuyện của mình mà bố mẹ không dám ăn tiêu, cứ gom góp làm hồi môn cho con.
Cô xác định sẽ kết hôn nếu tìm được bạn đời phù hợp. "Không kết hôn thì có lỗi với bố mẹ, mà cưới phải người không hợp, hôn nhân không hạnh phúc lại có lỗi với chính mình", cô chia sẻ.
Đi sâu vào tâm lý các bậc cha mẹ, chuyên gia Lã Linh Nga cho biết nhiều bậc phụ huynh bị bó hẹp suy nghĩ và sống với nếp văn hóa làng xã, nên thực sự họ phải chịu áp lực dư luận rất lớn.
Dù sao, số đông vẫn coi hôn nhân là một con đường dẫn đến hạnh phúc, ổn định và sự viên mãn trong cuộc đời con người. Chương tiếp theo của ổn định sự nghiệp là yên bề gia thất. Con muộn lấy vợ/chồng, cha mẹ đương nhiên sốt ruột. Họ càng sốt ruột khi nhìn ra xung quanh liên tục đi dự đám cưới, chúc phúc cho người ta, tự dưng nảy sinh tâm lý bị tụt lại phía sau, trốn tránh hòa nhập xã hội.
Một số có phản ứng cực đoan như thúc giục, soi xét, cằn nhằn con và tham gia thái quá vào cuộc sống con, đẩy không khí gia đình đến căng thẳng.
"Tệ hơn, có những người cả một cuộc đời đã lao động vất vả, nên đến tuổi đáng lý được nghỉ ngơi lại vì suy nghĩ chuyện lập gia đình của con mà sinh bệnh", nhà tâm lý nói.
Tiến sĩ Phạm Thị Thúy cho biết để thay đổi những yếu tố khác biệt giữa cha mẹ và con cái rất khó khăn. "Tranh luận về hôn nhân giữa cha mẹ và con cái có tìm ra điểm chung hay không còn tùy thuộc vào việc có bao nhiêu người nhận thức được: trao tự do cho con cái cũng là giải thoát cho mình", bà Thúy nói.
Sau cuộc "chiến tranh lạnh" dài ba tháng, mẹ con bà Lan cuối cùng đã tìm được tiếng nói chung. Hôm về ăn giỗ, anh con trai chia sẻ thẳng thắn với bố mẹ "Hôn nhân là chuyện của con, hãy cho phép con được tự định đoạt".
"Trong thời gian đó tôi cũng tỉnh ngộ. Giờ chỉ sống cho mình, chuyện vợ con kệ nó", bà nói.
Riêng ông bà Thạch vẫn chưa thể buông bỏ hoàn toàn. Mỗi lần được khuyên "sống vui khỏe, hưởng phúc bên con cháu", ông bà chỉ thở dài. "Cả đời hy sinh vì con, giờ còn mỗi việc lo xong đám cưới cho chúng mà mãi không được thành toàn", ông nói.
Phan Dương
Nguồn: https://vnexpress.net/cuoc-chien-tam-ly-cua-cha-me-viet-khi-con-ket-hon-muon-4802920.html
(Dân trí) - Từ vụ việc phụ huynh lao vào trường đánh học sinh, thậm chí đánh cả giáo viên, theo TS Phạm Thị Thúy, nhà quản lý giáo dục phải xem lại và thay đổi chứ không thể chỉ nhìn thấy mỗi lỗi từ phụ huynh.
Sự việc phụ huynh lao vào trường đánh hai học sinh vừa xảy ra tại Quảng Nam không phải là trường hợp cá biệt.
Thời gian qua đã có hàng loạt vụ việc phụ huynh lao vào trường đánh bạn học của con, đánh cả giáo viên hay thậm chí còn có cả cảnh phụ huynh vác dao "đe" hiệu trưởng.
Một vụ phụ huynh đánh bạn của con đến mức nạn nhân phải nhập viện xảy ra ở Quảng Ngãi (Ảnh cắt từ clip).
Phóng viên Dân trí đã có cuộc trao đổi cùng TS xã hội học Phạm Thị Thúy, Học viện Hành chính Quốc gia phân viện TPHCM trước vấn đề nhức nhối này.
Thưa bà, tại Quảng Nam vừa xảy ra sự việc phụ huynh lao vào trường đánh bạn học của con, chuyện không còn lạ gần đây. Là nhà xã hội học, bà nhìn nhận về những vụ việc này như thế nào?
- Đầu tiên phải khẳng định hành vi bạo lực với người khác, với bất kỳ ai, ngay cả bố mẹ đánh con cũng là sai trái, là hành vi vi phạm pháp luật.
Không có lý do gì để bao biện cho hành vi bạo lực với người khác, đặc biệt là hành vi lao vào trường đánh học sinh, hay đánh cả giáo viên. Những hành vi này phải được xử lý theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, từ nhiều sự việc phụ huynh xông vào trường đánh học sinh, giáo viên tôi thấy có 5 nguyên nhân chính, đều có mắt xích với nhau.
Đầu tiên phải nói đến việc khi con bị bắt nạt, bị bạo lực học đường, phụ huynh cực kỳ sợ hãi, lo lắng. Khi sợ hãi, lo lắng dẫn đến mất bình tĩnh, họ đã hành xử theo cách trút sự tức giận, lo lắng này vào người họ nghĩ là bắt nạt con họ, gây nguy hiểm cho con họ.
TS Phạm Thị Thúy (Ảnh: P.T).
Thứ hai, một vấn đề xã hội cần được nhìn nhận là chỉ số cảm xúc EQ của một bộ phận dân chúng hiện rất thấp. Đặc biệt là những người đang ở trong bối cảnh căng thẳng dễ bị mất kiểm soát, thiếu sự đồng cảm, hợp tác...
Thứ ba, trong hoàn cảnh suy thoái kinh tế, nhiều người phải đối mặt với áp lực tài chính, áp lực công ăn việc làm nên mang rất nhiều bức xúc trong mình.
Những bức xúc đó có thể kéo theo những vụ bạo lực. Vấn đề này đã được dự báo từ lâu, khi xã hội có những rối loạn về kinh tế, về niềm tin, con người càng trở nên bức xúc. Tôi e rằng bạo lực sẽ tiếp tục leo thang trong bối cảnh áp lực như hiện nay.
Thứ tư là việc mất niềm tin vào tính nghiêm minh của pháp luật, ở đây là niềm tin vào sự nghiêm minh trong giáo dục. Khi mất niềm tin, người ta có xu hướng chọn cách tự xử, dùng "luật rừng".
Phụ huynh lao vào trường đánh học sinh, hay đánh cả thầy cô giáo để giải quyết vấn đề là vì họ không tin sự nghiêm minh của nhà trường.
Đây chính là yếu tố đang thúc đẩy bạo lực trong xã hội Việt Nam, không chỉ riêng trong trường học. Khi có sự việc, thay vì báo cơ quan công quyền, nhiều người chọn cách tự xử lý.
Nguyên nhân thứ 5 bao trùm tất cả và đáng lo ngại nhất là vấn đề suy thoái đạo đức. Tôi không nói suy thoái đạo đức nói chung mà ở chỗ quan điểm, nhận thức về giá trị con người đang bị sụt giảm, lung lay.
Ngày trước những đối tượng như trẻ em, giáo viên, bác sĩ rất được coi trọng, được bảo vệ. Nhưng giờ đây những đối tượng này lại cũng có thể bị tấn công, hành hung.
Những chuẩn mực, hệ thống giá trị đâu là đúng, đâu là sai, đâu là tốt, đâu là xấu đang bị đảo lộn. Hệ giá trị đang thiếu sự trân trọng đối với con người, ngay cả với những đối tượng cần được coi trọng, bảo vệ nhất.
Từ nhiều vụ việc phụ huynh lao vào trường đánh bạn học của con, dường như giờ đây không ít người đã từ chối hợp tác cùng nhà trường hay chờ đợi nhà trường giải quyết vấn đề?
- Như tôi nói ở trên, người ta có xu hướng "tự xử" khi mất niềm tin. Họ không có niềm tin vào hệ thống giáo dục, không có niềm tin vào hệ thống pháp luật áp dụng trong nhà trường.
TS Phạm Thị Thúy trong chương trình trao đổi về chủ đề trường học hạnh phúc (Ảnh: T.P).
Họ không tin rằng nếu họ phản hồi sự việc đến hiệu trưởng thì hiệu trưởng sẽ giải quyết việc này. Họ không có niềm tin con mình sẽ được bảo vệ.
Thứ phụ huynh nhìn thấy là tình trạng học đường đang cực kỳ nghiêm trọng. Trước mỗi vụ bạo lực học đường, phụ huynh sợ lắm, bất an lắm. Nên chỉ cần con chớm sưng mắt, xước tay thôi họ có thể nổi điên rồi. Vì người ta lo, vì người ta sợ đấy!
Họ sợ hậu quả của bạo lực học đường. Họ sợ nếu mình không ra tay ngăn chặn thì con sẽ là nạn nhân của bạo lực học đường.
- Như bà nói, phải chăng những sự việc này không chỉ dừng lại ở "cách hành xử cá nhân của phụ huynh" mà còn là vấn đề từ trường học?
- Phụ huynh xông vào trường đánh học sinh là dấu hiệu cho thấy nhà trường cần phải điều chỉnh, phải xem lại cách quản lý.
Trong sự việc phụ huynh lao vào trường đánh hai học sinh ở Quảng Nam, tôi thấy có chi tiết giáo viên và bảo vệ can ngăn nhưng không được. Quá nguy hiểm! Vai trò của bảo vệ trường học, vai trò của nhà trường trong việc bảo vệ học sinh ở đâu?
Phụ huynh xông vào lớp đánh học sinh xảy ra tại một trường THPT ở Bạc Liêu (Ảnh: cắt từ Clip).
Tại sao phụ huynh có thể dễ dàng bước qua cánh cổng trường để xông vào lớp đánh học sinh như vậy? Không chỉ là phụ huynh mà có thể là những kẻ đầu gấu, đòi nợ, bắt cóc bên ngoài xông vào thì sao?
Nhà trường đã có phương án bảo vệ học sinh của mình, ít nhất là trong khuôn viên trường học chưa? Sự an toàn của học sinh trong nhà trường được bảo đảm ra sao? Trường học phải xem lại quy trình và hàng rào bảo vệ học sinh, phải có những biện pháp phòng ngừa các nguy cơ có thể xảy ra.
Bên cạnh đó, lãnh đạo nhà trường phải xem mình đã quản lý và xử lý, giải quyết như thế nào trước những hành vi sai trái của học trò, của giáo viên để phụ huynh yên tâm rằng đây là môi trường an toàn cho con cái họ mỗi ngày đến trường.
Trước sự việc này, trách nhiệm của người quản lý trường học là phải hỏi tại sao phụ huynh không tin mình mà lại chọn cách "tự xử". Đây là điều nhà trường phải xem lại, phải điều chỉnh chứ không chỉ nhìn thấy lỗi ở phía phụ huynh.
Sự việc phụ huynh xông vào trường đánh học trò là tiếng chuông báo động đến tất cả các trường học, không riêng gì ở nơi nào, trường nào.
Ở nhiều nơi trong cả nước, đặc biệt là ở TPHCM đang xây dựng tiêu chí trường học hạnh phúc. Tiêu chí đầu tiên của trường học hạnh phúc phải là sự an toàn.
- Qua những sự việc này, chúng ta thấy các chủ thể quan trọng trong giáo dục là nhà trường - giáo viên - phụ huynh - học sinh, mối quan hệ vốn cần có sự tương hỗ, hợp tác thì dường như đang có sự đối đầu?
Bạo lực xảy ra thường là khi người ta bức xúc xuất phát từ việc thiếu hiểu nhau, thiếu thông tin, thiếu giao tiếp, thiếu kỹ năng kiểm soát…
Theo tôi nhà trường và phụ huynh cần tăng cường trao đổi, đối thoại để các bên hiểu nhau, hiểu về những nhu cầu, mong muốn, phương hướng của nhau. Tăng cường sự giao tiếp, trao đổi giữa gia đình và nhà trường, giữa phụ huynh và giáo viên, giữa học sinh và giáo viên và giữa cả phụ huynh và phụ huynh.
Qua đó giúp phụ huynh yên tâm, tránh chọn cách tự xử lý.
Không chỉ trong trường học mà ở góc độ xã hội, cũng rất cần những chương trình hỗ trợ, giải tỏa tâm lý, hướng dẫn người dân kỹ năng chuyển hóa cảm xúc; kỹ năng giao tiếp, ứng xử cho văn hóa...
- Bà từng nói khi người lớn chưa dừng hành vi bạo lực thì đừng hy vọng trẻ em không hành xử bạo lực. Phụ huynh lao vào trường đánh học sinh cũng là nét vẽ tô đậm thêm cho tình trạng bạo lực học đường đang nhức nhối?
- Đúng vậy, quan điểm này đã được tôi đề cập tại nhiều chương trình, tọa đàm về bạo lực học đường, về trường học hạnh phúc. Cảm ơn bạn đã nhớ và nhắc lại.
Chúng ta nói nhiều về việc ngăn chặn nạn bạo lực học đường nhưng tôi muốn nói, khi bạo lực trong gia đình không dừng thì không bao giờ hết bạo lực học đường.
Khi người lớn, nhất là phụ huynh, giáo viên chưa dừng hành vi bạo lực thì rất khó để nói, để dạy các em "đừng đánh nhau".
Phụ huynh ở TPHCM trong một buổi trao đổi, đối thoại cùng trường học (Ảnh: Hoài Nam).
Trẻ em nhiễm tính bạo lực từ người lớn. Muốn trẻ điều chỉnh, người lớn chúng ta phải thay đổi cách hành xử với tất cả mọi người xung quanh.
Phụ huynh có hành vi bạo lực thì đừng mong con không có hành vi bạo lực. Phụ huynh lao vào trường đánh bạn của con là đang trao cho con cách giải quyết vấn đề bằng bạo lực.
Bạo lực như một bánh xe quay vòng khủng khiếp như vậy. Và ai ngoài chính mỗi người lớn chúng ta, trước hết cần có trách nhiệm trong việc dừng vòng quay của bánh xe này?
- Trân trọng cảm ơn bà về những trao đổi thẳng thắn.
Hai bạn trẻ cưới nhau về, trang bị đầy đủ các dụng cụ nấu ăn, từ nồi niêu, xoong chảo cho đến từng đôi đũa, cái bát… Thế nhưng các món này không phải phục vụ cho những bữa ăn gia đình mà là để… đối phó bố mẹ hai bên.
Câu chuyện tưởng như đùa nhưng lại là sự thật. Và thực tế coi nhẹ bữa ăn gia đình đang phổ biến ở nhiều đôi vợ chồng trẻ. Sự bận rộn đi kèm với tiện ích thời hiện đại đã cho phép những vợ chồng trẻ được… lười nấu ăn. Lâu dần, họ quên luôn hơi ấm của căn bếp và thậm chí có những gia đình rất lâu rồi bếp không đỏ lửa.
Đi làm về mệt còn phải nấu ăn là rất dễ nổi cáu
Nhắc đến câu chuyện bếp không đỏ lửa, chị Trần Hoàng Vân, ngụ tại hẻm 407 Sư Vạn Hạnh (Q.10, TP.HCM), kể trong một lần đi ăn tối cùng em gái, chị Vân hỏi: "Sao không đưa chồng cùng đi ăn?", cô em trả lời: "Tụi em quen rồi. Đi làm thì phần đứa nào đứa nấy ăn, trừ những hôm cả 2 về sớm mới đi ăn cùng nhau".
"Vậy là hai vợ chồng không nấu ăn?", chị Vân thắc mắc thì cô em trả lời: "Em không giỏi nấu ăn, chồng cũng bận rộn công việc, nên từ khi cưới nhau về tụi em đã thống nhất sẽ không nấu ăn. Buổi sáng hôm nào dậy sớm thì cả 2 đặt đồ về ăn cùng nhau rồi mới đi làm. Còn cả ngày theo kiểu tự lo chuyện ăn uống vì chỗ làm 2 đứa cách xa nhau".
Những bữa ăn gia đình sẽ giúp cả nhà có thêm cơ hội để trò chuyện, chia sẻ và gắn kết với nhau hơn
ẢNH: NỮ VƯƠNG
Chị Vân cho biết cũng khuyên em nên nấu ăn để giữ hơi ấm gia đình, nhưng quan điểm của cô em là: "Chỉ nghĩ đến việc đi làm về rồi lo nấu ăn, dọn dẹp, rửa chén bát các kiểu, chắc tụi em làm không nổi".
Cưới nhau đến nay đã được gần 4 năm nhưng bếp của gia đình N.T.M.D (28 tuổi), ngụ tại Q.7, TP.HCM, chưa một lần đỏ lửa. Lý giải việc này, D. nói: "Thời gian làm việc của hai vợ chồng rất nhiều. Chồng mình có khi còn làm đến khuya mới về. Nếu đi làm về rồi phải nấu ăn dọn dẹp thì vợ chồng dễ nổi quạu lắm. Mình thấy như thế càng dễ căng thẳng và mâu thuẫn với nhau hơn".
D. kể thêm: "Gia đình ba mẹ chồng trước giờ ăn sáng ở ngoài, trưa về nấu ăn. Buổi tối thì 1 tuần ba mẹ đi ăn nhà hàng 3 - 4 ngày để gia đình có thời gian ngồi nói chuyện với nhau. Nên chồng không quá ép buộc mình phải nấu ăn ở nhà. Ngược lại chồng mình thích ăn quán hơn. Tụi mình ăn ngoài nhưng cũng ăn những quán cơm gia đình để cho có không khí đoàn viên".
Dù không nấu ăn, nhưng D. cho biết căn bếp của hai vợ chồng không thiếu bất kỳ đồ gia dụng gì. Lý do D. sắm đầy đủ hết mọi thứ dù bếp chưa một lần đỏ lửa là vì: "Ba mẹ chồng hay vào nên nhà phải đầy đủ để… đối phó".
Ảnh hưởng nghiêm trọng đến hạnh phúc gia đình
Nhận xét về thực tế này, tiến sĩ xã hội học, thạc sĩ tâm lý trị liệu Phạm Thị Thúy, giảng viên Học viện Hành chính quốc gia (Phân hiệu tại TP.HCM), cho rằng đây là vấn đề hết sức quan ngại vì các bạn trẻ hiện nay có phần xem nhẹ bữa ăn gia đình và vấn đề bếp ấm.
Theo tiến sĩ Phạm Thị Thúy, có nhiều lý do nhưng quan trọng nhất vẫn là ở nhận thức và tư duy không coi trọng bữa ăn gia đình. "Nếu coi nhẹ bữa ăn gia đình, xem nhẹ bếp ấm, về lâu về dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến hạnh phúc", chị Thúy nhấn mạnh.
Tiến sĩ xã hội học, thạc sĩ tâm lý trị liệu Phạm Thị Thúy
Theo quan điểm của chị Thúy, gia đình là tổ ấm chỉ khi có 3 nơi ấm. Đầu tiên là bếp ấm, sau đó là phòng ngủ ấm và phòng khách ấm. Trong đó, bếp ấm được hiểu là bữa ăn chung, nấu và ăn cùng nhau. Muốn là tổ ấm thì bếp phải ấm. Đây là điều mà chị Thúy cho rằng không thể thiếu để tạo nên hạnh phúc gia đình.
Nếu bếp không ấm sẽ có những ảnh hưởng rất nghiêm trọng. Ảnh hưởng đầu tiên chị Thúy đề cập đến là tình yêu thương trong gia đình. "Nếu vợ chồng, con cái cùng nấu ăn cho nhau, đó mới chính là thể hiện tình yêu thương trực tiếp và quan trọng nhất", chị Thúy nhìn nhận.
Ảnh hưởng thứ hai là vấn đề sức khỏe. Tự nấu ăn sẽ đảm bảo hơn về an toàn thực phẩm. Hơn nữa, mình biết rõ là chồng, con thích ăn gì nên khi tự nấu ăn sẽ đáp ứng được nhu cầu của từng thành viên một cách tốt nhất.
Chị Thúy muốn các gia đình trẻ cần lưu tâm rằng bữa ăn không đơn thuần chỉ là bữa ăn. Vì điều quan trọng là khi cùng nấu, cùng chuẩn bị cho bữa ăn sẽ tạo nên sự bên nhau và gắn kết.
"Cùng nhau làm việc mới có thể chia sẻ vui buồn, nói được với nhau rất nhiều chuyện, từ công việc, xã hội đến chuyện nuôi dạy con cái… Đây là cơ hội rất tốt để các thành viên trong gia đình giao tiếp, trò chuyện và chia sẻ với nhau", chị Thúy nói và khẳng định: "Một yếu tố rất quan trọng trong việc giữ bếp ấm và bữa ăn chung chính là những đứa con học được các kỹ năng như tự phục vụ bản thân, tự lập, nấu ăn, chăm sóc, yêu thương người khác… Và quan trọng là các con có cơ hội gần gũi với gia đình. Thiếu bữa ăn, các con sẽ xa dần ba mẹ, xa dần gia đình".
Cảm giác được yêu thương từ bữa ăn gia đình
Do tính chất công việc nên chị Phan Thị Hồng Châu (ngụ tại hẻm 818 Nguyễn Kiệm, Q.Gò Vấp, TP.HCM) cũng thừa nhận rằng không thường xuyên nấu được những bữa ăn gia đình. Tuy nhiên, dù bận đến thế nào, chị Châu và chồng cũng cố gắng thu xếp để một tuần có được một vài bữa vào bếp cùng nấu ăn.
Chị Châu và các con luôn cảm nhận được tình yêu thương và hạnh phúc mỗi lần cùng nhau chuẩn bị bữa ăn gia đình
ẢNH: NVCC
Dù bận rộn, nhưng chị Châu và chồng luôn cố gắng sắp xếp thời gian để vào bếp nấu những bữa ăn gia đình
ẢNH: NVCC
Chị Châu kể: "Dù không thường xuyên nhưng mỗi khi vào bếp là vợ chồng lại có cơ hội tâm tình với nhau nhiều hơn, kiểu vừa sơ chế nguyên liệu vừa tám chuyện. Thường chồng đứng bếp chính và chủ động chọn món ăn mà vợ yêu thích hoặc bọn trẻ đề xuất. Người xưa thường hay quan niệm "đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm", nhưng nếu cả hai cùng xây thì chắc hẳn sẽ trọn vẹn hơn. Mình thích cảm giác được thưởng thức những món ngon do chính tay chồng chuẩn bị, các con cũng vậy. Cảm giác như mình được yêu thương, rất hạnh phúc".
Chỉ ra tầm quan trọng của bữa ăn chung trong việc gắn kết gia đình, tiến sĩ Phạm Thị Thúy cho biết một trong những nguyên tắc của khoa học là đồ ăn thức uống khi ăn cùng nhau sẽ chung chất dinh dưỡng và còn chung nhiều thứ khác, từ đó tạo nên dưỡng chất nuôi thân, nuôi tâm. "Nếu không ăn cùng nhau sẽ không cùng quan điểm sống, không cùng chia sẻ về cảm xúc. Lâu dần khi không ăn chung sẽ không thể hiểu nhau", chị Thúy đặc biệt lưu ý.
Rất nhiều gia đình chị Thúy tham vấn trong tình trạng không hiểu và kết nối được với con cái, hoặc thường xuyên mâu thuẫn, xung đột thì mẫu số chung của họ đều rất ít có bữa ăn chung.
Chị Thúy muốn nhắn gửi đến các gia đình trẻ rằng muốn gia đình ấm thì căn bếp cũng phải ấm. Bếp mà không hề đỏ lửa, lạnh teo, có nghĩa rằng không có sự quan tâm và thời gian chia sẻ cùng nhau. Việc nấu ăn cùng nhau mang rất nhiều ý nghĩa, nhưng trong thời buổi hiện nay, có những hoàn cảnh mà chúng ta không thể nào duy trì đều đặn được, thì cũng nên linh hoạt nhưng cần phải cân bằng.
"Có những lúc ăn ở ngoài, có lúc nên cùng nhau nấu ăn tại nhà. Điều quan trọng là ăn cùng nhau. Nhưng đừng coi nhẹ căn bếp, đừng để cho bếp của bạn lạnh ngắt. Trong suốt một tuần liền mà bếp không đỏ lửa thì nên cẩn trọng. Sau này nếu gia đình có vấn đề gì không hiểu nhau, con cái không dạy dỗ được thì có lẽ một trong những lý do là vì bạn đã để cho bếp của gia đình nguội lạnh", chị Thúy lưu ý.
Chương trình Xây dựng gia đình trẻ hạnh phúc năm 2024, với chủ đề "Bên nhau, mình là nhà" do T.Ư Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam và Công ty CP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) tổ chức nhằm tăng cường tuyên truyền trong các cấp bộ Hội, hội viên, thanh niên về vai trò và giá trị của việc xây dựng gia đình hạnh phúc, ấm no, tiến bộ đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Chuỗi hoạt động của chương trình Xây dựng gia đình trẻ hạnh phúc 2024 bao gồm: Chiến dịch truyền thông Xây dựng gia đình trẻ hạnh phúc và Ngày hội "Gia đình trẻ hạnh phúc" trên mạng xã hội với các sản phẩm truyền thông: infographic, motion graphic, video clip...
Nguồn: https://thanhnien.vn/ben-nhau-minh-la-nha-bao-lau-roi-bep-khong-do-lua-185240926190856044.htm
Câu chuyện đào tạo bản lĩnh, tạo động lực, tăng tinh thần đoàn kết bằng những trò chơi như bắn chun sưng tay, cõng nhau giẫm lên gai hoa hồng khiến nhiều người phẫn nộ.
Bắn chun, cõng nhau giẫm lên hoa hồng đầy gai
Chương trình đào tạo kỹ năng bán hàng, nâng cao doanh số với những trò chơi trải nghiệm gây đau đớn cho người tham gia đang được dư luận quan tâm.
Trước đó, mạng xã hội xuất hiện đoạn video quay chương trình đào tạo của một thương hiệu mỹ phẩm. Nhằm tạo động lực, tăng đoàn kết, nhóm người này chơi trò kéo dây chun. 10 người cùng lúc kéo nhiều sợi dây chun cho đến khi dây đứt.
Với đội thất bại, thủ lĩnh sẽ phải chịu trừng phạt, bị sếp bắn dây chun vào cổ tay. Cổ tay của một số cô gái đã đỏ lừ, sưng tấy. Mục đích của việc này là để nhân viên thấu hiểu trách nhiệm nặng nề, sự thiệt thòi của thủ lĩnh và sức mạnh của đội nhóm.
Nữ CEO của công ty khẳng định, trò chơi đã chạm đến cảm xúc của người tham gia và những người đứng ngoài không hiểu được điều đó.
Một cô gái tham gia trải nghiệm cũng thổ lộ, bản thân đã nhận được bài học giá trị từ thử thách bắn chun. Trước đó, cô từng vượt nhiều thử thách, trải nghiệm khắc nghiệt hơn khi tham gia các khóa đào tạo bán hàng hệ thống.
Trước đó, vào cuối tháng 8, mạng xã hội từng xôn xao trước video đội nhóm tham gia thử thách cõng nhau giẫm lên gai hoa hồng.
Video này cũng là về một khóa học đào tạo dành cho người bán hàng hệ thống. Từ sếp đến nhân viên của công ty cùng tham gia thử thách cõng nhau bước qua con đường trải hoa hồng gai.
Người giẫm lên gai hoa hồng bật khóc vì đau đớn, người được cõng và cả những người chứng kiến cũng rơi nước mắt. Thử thách này nhằm mục đích đào tạo bán lĩnh cho các thành viên trong công ty.
Để phản bác ý kiến cho rằng hoa hồng không có gai, một nhân viên còn quay cận cảnh cành hồng đầy gai nhọn để chứng minh độ xác thực của thử thách. Hành động này càng khiến người xem khó hiểu.
Đa phần đều cho rằng, bắn chun và cõng nhau giẫm lên gai hoa hồng là thử thách điên rồ, lố bịch, không mang tính giáo dục.
Cách thức đào tạo phi giáo dục
Trao đổi với PV VietNamNet, chuyên gia tâm lý, TS. Phạm Thị Thúy khẳng định, bắn dây chun là trò chơi phi giáo dục. “Mục đích tổ chức có thể tốt cho buổi đào tạo nhưng cách thực hiện lại gây tổn hại cho thể chất, tinh thần của người khác.
Tôi rất phản đối các trò chơi phản cảm như thế này. Người tổ chức thiếu hiểu biết về giáo dục và tâm lý con người, họ chỉ quan tâm đến hiệu quả kinh doanh, không để ý đến tác động tiêu cực của trò chơi đến người tham gia và người chứng kiến”.
Những thử thách gây đau đớn có thể làm ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất của người tham gia. Về mặt tâm lý, hậu quả cũng rất nặng nề.
TS. Phạm Thị Thúy chia sẻ, không khí sôi nổi của chương trình khiến người trong cuộc phấn khích, chấp nhận các thử thách và dễ xúc động.
“Tuy nhiên, sau này xem lại, họ có thể nghĩ ‘không ngờ lúc đó mình chịu đau và chịu nhục được như vậy’. Trong clip kia, đi kèm với động tác bắn chun là rất nhiều câu nói nặng nề. Tôi xem video mà cảm thấy kinh khủng.
Đó là sự sỉ nhục, xúc phạm nhân phẩm trước đám đông, có thể gây ra tổn thương lớn về tâm lý cho ai đó sau này. Đặc biệt, video lại được công khai trên mạng xã hội, thu hút nhiều bình luận chỉ trích, tổn thương sẽ bị nhân lên nhiều lần”.
Những người có mặt trong buổi đào tạo, chứng kiến hình phạt bắn chun cũng bị ảnh hưởng tiêu cực về mặt tâm lý.
Theo chuyên gia, trò chơi đã “lấy sự hối hận, mặc cảm trước cái sai, xấu, dở của người khác để thúc giục họ thay đổi”. Việc này lợi bất cập hại.
“Người tổ chức cho rằng, thử thách này tạo động lực, nâng cao ý thức trách nhiệm của nhân viên với công việc chung, nếu không thủ lĩnh của họ sẽ bị trừng phạt.
Đây là một dạng thao túng tâm lý tiêu cực. Người chứng kiến bật khóc vì thương, vì sợ, vì xấu hổ khi mình làm ảnh hưởng đến người khác, từ đó sinh ra tâm lý mặc cảm, tội lỗi. Đó là phi giáo dục.
Với những người có tiềm ẩn những vấn đề về tâm lý, ảnh hưởng tiêu cực từ hoạt động này càng khó dự đoán trước”, TS. Phạm Thị Thúy chia sẻ.
Những video trên cũng gây ra hậu quả tâm lý xã hội, khiến người xem cảm thấy bi quan khi thấy một số công ty vì hiệu quả kinh doanh mà bất chấp, sẵn sàng tổ chức thử thách gây đau đớn cho người tham gia.
“Cộng đồng mạng không nên chỉ trích những người tham gia trò chơi này. Trong môi trường, mục đích đào tạo như vậy, họ tham gia cũng là điều dễ hiểu, chỉ là họ không lường trước được hậu quả phía sau”, chị nói thêm.
Theo chuyên gia tâm lý, buổi đào tạo mang tính giáo giục phải đảm bảo hai yếu tố.
Thứ nhất, mục tiêu đào tạo phải vì con người, quan tâm đến sức khỏe, tâm lý, cảm xúc của con người, chứ không chỉ vì hiệu quả kinh doanh. Đó mới là tư duy của kinh doanh bền vững, kinh doanh có đạo đức.
Thứ hai, người tổ chức phải nói rõ luật chơi kèm hậu quả có thể có để người chơi quyết định có tham gia hay không.
